ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΚΑΙ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

 

 

Το Εγκεφαλικό Επεισόδιο είναι αγγειακή πάθηση του νευρικού συστήματος και αποτελεί συχνή αιτία εισαγωγής στα νοσοκομεία (150 – 200 άτομα ανά 100.000 κάθε χρόνο). Αφορά όλα τα άτομα ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας και το 30% των περιστατικών παρουσιάζουν επίκτητα προβλήματα επικοινωνίας, διαταραχές λόγου, ομιλίας, φωνής και ομιλίας. Η συνηθέστερη διαταραχή λόγου που μπορεί να προκληθεί από εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η αφασία. Με τον όρο αφασία, εννοούμε τη δυσκολία του ατόμου να κατανοήσει ή να χειριστεί το λόγο.

Κάποιοι ασθενείς παρουσιάζουν επιβράδυνση στην ροή της ομιλίας (δηλαδή αργή ομιλία), δυσκολία στην έκφρασή τους ενώ κάνουν συχνές παύσεις. Επίσης στην ομιλία τους αλλοιώνεται η σωστή εκφορά των ήχων – γραμμάτων.

Σημαντικό χαρακτηριστικό είναι ο αναγραμματισμός. Με τον όρο αυτό εννοούμε πως ο ασθενής δημιουργεί προτάσεις που είναι σημασιολογικά σχετικές μεταξύ τους αλλά τους λείπει κάθε συντακτική σύνδεση. Παραλείπουν τα άρθρα και χρησιμοποιούν ομιλία σε λάθος ρηματικά πρόσωπα.

Οι ασθενείς δύσκολα ανταποκρίνονται στο να επαναλάβουν προφορικά λέξεις ή ακόμα και να κατονομάσουν εικόνες (δηλ. τι βλέπουν).

Επίσης, δίνουν την εντύπωση πως κατανοούν τα πάντα όμως στην πραγματικότητα κατανοούν το γενικό περιεχόμενο μιας συζήτησης και δεν μπορούν να συγκεκριμενοποιηθούν σε αυτή.

Ακόμη, κάποιοι ασθενείς δεν μπορούν να γράψουν ή και να διαβάσουν.

Θεραπεία και ο ρόλος του λογοθεραπευτή.

Ο ρόλος του λογοθεραπευτή είναι τόσο στην πρόληψη, στην έναρξη της αφασίας, όσο και στην αποκατάσταση. Ο λογοθεραπευτής ενημερώνει, αξιολογεί και ενισχύει δεξιότητες ενώ παράλληλα προσπαθεί να αποτρέψει την επιδείνωση των συμπτωμάτων.Μεγάλη προσπάθεια είναι η δυνατότερη βελτίωση της επικοινωνίας του ατόμου με ανάπτυξη και σωστή χρήση των δεξιοτήτων που απέμειναν από το εγκεφαλικό επεισόδιο για να αποκτήσει και πάλι λειτουργική επικοινωνία. Η επικοινωνία αυτή στοχεύει στην εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων.

 Πιο συγκεκριμένα, κατά προσέγγιση οι μισοί από όσους παρουσιάζουν αφασικά συμπτώματα, επανέρχονται πλήρως μέσα σε λίγες ώρες – ημέρες (το πολύ δύο με τρεις), η καλούμενη προσωρινή αφασία. Αν τα συμπτώματα παραμείνουν, η άμεση αποκατάσταση μέσω της λογοθεραπείας, προκαλεί αυξημένη λειτουργικότητα στις δεξιότητες που απέμειναν, ή ακόμα και ολοκληρωτική επαναφορά σε ήπιες περιπτώσεις. Από την άλλη πλευρά, η θεραπεία στις σοβαρές περιπτώσεις αποτελεί μία μακροχρόνια συνεργασία λογοθεραπευτή – ασθενή – οικογένειας. Για να ξεπεραστούν οι βλάβες – εμπόδια αναπτύσσουμε στον ασθενή νέες δεξιοτεχνίες γι’ αυτόν μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο, με τεχνικές συγκεκριμένες για κάθε ασθενή, για να αναπτυχθεί η επικοινωνία του. Αυτό γίνεται για να είναι η επικοινωνία αποτελεσματική στο φυσικό περιβάλλον του ασθενούς και όχι μόνο στα πλαίσια της θεραπείας. Η στάση της οικογένειας είναι καθοριστική για την επικοινωνία του ασθενούς.

Χρήσιμες συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να επικοινωνήσετε άμεσα κάτω από τα νέα δεδομένα.

• Επικοινωνήστε με τον άνθρωπό σας σε ήσυχο περιβάλλον, που να παρέχει τις κατάλληλες συνθήκες για επικοινωνία.
• Παρατηρείστε τα μη λεκτικά μηνύματα του ατόμου.
• Δείξτε του ενδιαφέρον και συγκέντρωσή στην ομιλία.
• Δώστε χρόνο για επικοινωνία.
• Μην φωνάζετε.
• Χρησιμοποιήστε γραπτό λόγο, αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί λέξεις κλειδιά, εικόνες.
• Κάνετε μία ερώτηση την φορά.

·         Μην αλλάζετε θέμα όταν δεν καταλαβαίνετε.

·         Δείξτε του ενδιαφέρον και συγκέντρωσή στην ομιλία.

Ο λόγος των ασθενών με άνοια

 

 

Άνοια είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα συμπτώματα μιας μεγάλης ομάδας ασθενειών που προκαλούν σταδιακή παρακμή στη λειτουργία ενός ατόμου. Είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την απώλεια της μνήμης, της διανοητικότητας,της  λογικής και της κοινωνικότητας.

Ο λόγος των ασθενών με άνοια είναι ανάλογος με το στάδιο άνοιας (ήπιας βαρύτητας, μέτριας βαρύτητας,βαριάς μορφής άνοια)  στο οποίο βρίσκεται ο ασθενής. Παρατηρείται λοιπόν:

·        Κενός λόγος (λέξεις συνδεδεμένες μεταξύ τους χωρίς νόημα)

·         Στερεότυπος λόγος (επαναλήψεις φράσεων πχ "Πότε θα φύγουμε;", "Γιατί δεν φεύγουμε;", "Πότε θα φύγουμε")

·         Παραφασίες (αντικαταστάσεις λέξεων από ψευδολέξεις πχ. αντί για "τρένο"-"τνέλο")

·         Δυσκολία στην ολοκλήρωση προτάσεων

·         Δυσκολία στην εύρεση των σωστών λέξεων

·         Δυσκολία στην παρακολούθηση μεγάλων συζητήσεων

·         Δυσκολία στην κατανόηση του χιούμορ, της ειρωνείας

·         Περιορισμένη ικανότητα παραμονής στο ίδιο θέμα

·         Απώλεια ροής της σκέψης

·         Να μην αναπτύσσει πρωτοβουλίες και να μην έχει ενδιαφέρον για τις μέχρι τότε ασχολίες του

·         Να εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης, καθώς και εκνευρισμό

·         Χάνεται μέσα στο σπίτι ή στη γειτονιά του

·          Δεν είναι σε θέση να μαγειρέψει, να καθαρίσει ή να κάνει ψώνια

·          Χρειάζεται βοήθεια με την προσωπική του υγιεινή (π.χ. τουαλέτα, πλύσιμο, ντύσιμο)

·         Εμφανίζει «ακατάλληλες» ή απρόβλεπτες συμπεριφορές

·         Ακούει, βλέπει ή «ζει» καταστάσεις που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα (παραλήρημα, ψευδαισθήσεις)

·         Δεν αναγνωρίζει τους συγγενείς, τους φίλους ή οικεία αντικείμενα

·          Δυσκολεύεται να κατανοήσει ή να ερμηνεύσει τα γεγονότα

 

 

Σε αυτές τις δυσλειτουργίες επικοινωνίας του ατόμου σημαντικό ρόλο παίζει ο λογοθεραπευτής. Ο στόχος της επικοινωνίας μεταξύ ασθενή και θεραπευτή είναι:

η παροχή της καλύτερης δυνατής φροντίδας και της ποιότητας διαβίωσης του ασθενή με άνοια. Η καλή επικοινωνία μεταξύ θεραπευτή και ασθενή έχει πολλαπλά οφέλη στην καθημερινότητα του ατόμου και της οικογένειας του.