ΜΥΟΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

 

Μυολειτουργική διαταραχή κατά την παιδική ηλικία ονομάζουμε την υπολειτουργία των κινητικών και αισθητηρίων οργάνων των μυών του προσώπου και της στοματικής κοιλότητας.
Αυτή εκδηλώνεται σαν μια διαταραχή της ισορροπίας των μυών του λαιμού, προσώπου, στοματικής κοιλότητας και αυχένα.

Ποια είναι τα συμπτώματα μιας μυολειτουργικής διαταραχής

 

·Συχνά παρατηρούμε παιδιά με ανοιχτά χείλη όπου το άνω χείλος είναι πιο κοντό και ανασηκωμένο και το κάτω χείλος διογκωμένο, ερεθισμένο και γυρισμένο προς τα έξω.

·Συνήθως χρησιμοποιείται η στοματική αναπνοή.

·Η γλώσσα βρίσκεται αδρανής ανάμεσα στα δόντια και όχι στη σωστή θέση ανάπαυσης.

·Ο μυϊκός τόνος της γλώσσας δεν είναι ισορροπημένος και η λειτουργία της γλώσσας είναι μειωμένη.

·Παρατηρείται γενικά ένας χαλαρός τόνος του στοματοπροσωπικού συστήματος αλλά και του σώματος ολοκλήρου.

·Κατά την διάρκεια της κατάποσης, η γλώσσα δεν πιέζει την υπερώα, αλλά τα μπροστινά ή τα πλαϊνά δόντια, γεγονός που μπορεί να έχει σαν επακόλουθο ανωμαλίες στις θέσεις των δοντιών και την μη ομαλή λειτουργία του γενειακού μυ.

·Ο γενειακός μυς είναι συχνά υπερκινητικός και οι μύες της έκφρασης παρουσιάζουν ατονία.

 

 

Συνέπειες των μυολειτουργικών διαταραχών

 

Όταν οι μυϊκές λειτουργίες του προσώπου και της γλώσσας δεν λαμβάνουν τα κατάλληλα ερεθίσματα, σε πολλά παιδιά παρατηρείται μια συγκεχυμένη προφορά στην ομιλία και προβλήματα στην άρθρωση.

• Παρουσιάζονται διαταραχές άρθρωσης
• Συνήθως επηρεάζεται η προφορά των οδοντικών, ουρανικών, υγρών και χειλικών φθόγγων όπως π.χ. σ,ζ,ξ,ψ,λ,ρ.
•  Η λανθασμένη θέση της γλώσσας κατά την κατάποση και η συνεχώς επαναλαμβανόμενη πίεση της γλώσσας επί των δοντιών (περίπου 2.000 φορές καταπίνει ένα παιδί ημερησίως), δημιουργεί προβλήματα στην οδοντοφυΐα και στην οδοντοστοιχία όπως π.χ. δόντια προς τα έξω,σταυρωμένο ή ανοιχτό τρόπο μάσησης, προγναθισμό.
• Παρατηρείται επίσης ατελές κλείσιμο των χειλέων και αυξημένη ροή σάλιου.

Tο πιπίλισμα του δαχτύλου όπως και η παρατεταμένη χρήση πιπίλας είναι παράγοντες που συμβάλλουν στην λανθασμένη τοποθέτηση της γλώσσας και προκαλούν ανωμαλίες της γνάθου και δοντιών.

 Αντιμετώπιση των μυολειτουργικών διαταραχών
Η ηλικία των παιδιών στην οποία μπορούμε να παρέμβουμε διορθωτικά μέσω της μυολειτουργικής θεραπείας είναι από 3-5 ετών και η ορθοδοντική παρέμβαση κρίνεται από τον ορθοδοντικό.

ΠΗΓΗ: Anita M. Kittel: ΜΥΟΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗΣ ΦΩΝΗΜΑΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει την ηλικία κατάκτησης των συμφώνων της Νέας Ελληνικής σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Πανελλήνιου Συλλόγου Λογοπεδικών:

Φώνημα	Ηλικία κατάκτησης
/v/ (βου)	3,0-3,6
/γ/  (γου)	2,6-3,0
/g/  (γκου)	2,6-3,0
/θ/  (θου)	4,0-4,6
/z/  (ζου)	3,6-4,0
/k/ /c/ (κου) (και)	2,6-3,0
/l/   (λου)	3,6-4,0
m/  (μου)	2,6-3,0
/n/   (νου)	3,0-3,6
/p/   (που)	2,6-3,0
/b/  (μπου)	2.6-3,0
/s/  (σου)	3,6-4,0
/t/  (του)	2,6-3,0
/f/  (φου)	3,6-4,0
/d/  (ντου)	3,0-3,6
/x/  (χου)	3,0-3,6
/r/  (ρο)	5,6-6,0
/j/  (για)	3,0-3,6
/ts/  (τσου)	4,6-5,0
/ʎ/  (λια)	4,0-4,6
/ks/  (ξου)	4,0-4,6
/ps/  (ψου)	4,0-4,6

 

	Πρόσθια	Κεντρική	Οπίσθια
Κλειστά	i		u
Μεσαία	e		o
Ανοιχτά		a

 

 

Παρακάτω παρουσιάζονται οι ηλικίες κατάκτησης των διφθόγγων : 

                                                                                            

•3,6-4,0 ετών (sp,pl,kl,vl,kn,pn,vγ)

•4,0-4,6 ετών (fl,st,sk,sx,xt,tr,kt,δj,zm,mn)

•4,6-5,0 ετών (dz,sf,vr,dr,xn,zγ,ft)

•5,0-5,6 ετών (γl,γr,str)

•5,6-6,0 ετών (δr,θr,xtr,ft)

 

 
Οι     παραπάνω ηλικίες είναι ενδεικτικές και είναι τα αποτελέσματα έρευνας με βάση το μέσο όρο κατάκτησης από τα παιδιά. σαφώς υπάρχουν και αποκλίσεις, αλλά όταν ξεπερνιούνται κατά πολύ αυτά τα ηλικιακά όρια θα είναι χρήσιμη η συμβουλή από λογοθεραπευτή. Δεν είναι πάντοτε η σωστή η σκέψη ότι θα μεγαλώσει και θα πει όλα τα φωνήματα.

 

 

Πώς μπορεί ο γονιός να διαπιστώσει εάν υπάρχει πρόβλημα στο λόγο;

Οι γονείς καλό είναι να βρίσκονται σε εγρήγορση και να παρατηρούν προσεκτικά τα παιδιά τους. Τα πλέον καθοριστικά χρόνια όσον αφορά την ανάπτυξη της ομιλίας και του προφορικού λόγου στο παιδί είναι από 1.5 – 4.5 χρονών. Αντίστοιχα, όσον αφορά τον γραπτό λόγο, οι πιο καθοριστικές ηλικίες είναι οι  πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου.

Τα ανησυχητικά συμπτώματα στο λόγο του παιδιού είναι γλωσσικές συμπεριφορές (άρθρωση, λεξιλόγιο, σύνταξη) που εμφανίζονται  και παραμένουν και είναι διαφορετικές από τις αναμενόμενες, κάτι που μπορεί  να εντοπίσει ένας γονιός με το να ακούσει το λόγο συνομηλίκων του παιδιού και εντοπίσει διαφορές. Για τους γονείς που μεγαλώνουν το πρώτο τους παιδί, οι παιδίατροι και οι παιδαγωγοί είναι αυτοί που θα τους βοηθήσουν να εντοπίσουν τυχόν αποκλίσεις ή δυσκολίες στο λόγο και την επικοινωνία του παιδιού ώστε να απευθυνθούν στον Λογοθεραπευτή για αξιολόγηση.

 

Να μην ξεχνάμε: ΤΟ ΚΑΘΕ ΠΑΙΔΙ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ!

Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΝΕΙΝΑΙ Η ΠΙΟ ΣΩΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ!

 

ΠΟΤΕ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΗΣΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ;

(παιδιά 3 μηνών έως 1 έτους)

• Αν το παιδί δεν προσπαθεί να εντοπίσει την πηγή του ήχου.
• Αν το παιδί δεν διακόπτει μια δραστηριότητα όταν ακούει έναν ήχο, ενώ αναγνωρίζει τη φωνή της μητέρας του.
• Αν  δεν επαναλαμβάνει κάποιους ήχους.
• Αν δεν ανταποκρίνεται στο «ναι» και στο «όχι».
• Αν το παιδί δεν  παρατηρεί τις πηγές του ήχου (λ.χ. το πλυντήριο, τη φωνή του σκύλου).
• Αν δεν προσπαθεί να πει διαφορετικούς ήχους (π, μ, μπ).
• Αν δεν αρχίζει να κατανοεί απλές εντολές όπως «έλα εδώ».
• Αν δεν λέει δύο ή τρεις λέξεις, όχι υποχρεωτικά καθαρά,
• Αν το παιδί δεν χρησιμοποιεί ήχους για να τραβήξει την προσοχή των γύρω του.

 

 

(παιδιά 1 έως 2 ετών)

 

• Αν το παιδί δεν δείχνει τις εικόνες σε ένα βιβλίο όταν του διαβάζετε.
• Αν δεν δείχνει μέρη του σώματος.
• Αν δεν υπακούει σε πιο σύνθετες εντολές («βάλε την μπάλα στο τραπέζι»).
• Αν το παιδί δεν βάζει μαζί δύο ή τρεις λέξεις για να κάνει προτάσεις.
• Αν δεν ρωτάει χρησιμοποιώντας δύο ή τρεις λέξεις.
• Αν δεν χρησιμοποιεί 10-20 λέξεις.
• Αν δεν μπορεί να μιμηθεί καθαρά φθόγγους.

(παιδιά 2 έως 3 ετών)

·    Αν δεν κατανοεί εύκολα την ομιλία.
·   Αν δεν χρησιμοποιεί απλές προτάσεις στο λόγο του.
·   Αν το παιδί δεν αναγνωρίζει τρία – τέσσερα βασικά χρώματα.
·   Αν δεν μπορεί να ξεχωρίσει τους διαφορετικούς ήχους.
·   Αν δεν μπορεί να πει το όνομά του.

  

(παιδιά 3 έως 4 ετών)

• Αν το παιδί δεν μπορεί να απαντήσει σε ερωτήσεις με το «ποιός» και το «τί».
• Αν το παιδί έχει δυσκολία να σχηματίσει απλές προτάσεις.
• Αν το παιδί εκφράζεται με πολύ λίγες λέξεις ή δεν έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί λέξεις ακόμα.
• Αν η ομιλία του παιδιού δεν γίνεται κατανοητή από την πλειοψηφία των συγγενών και μερικών αγνώστων.
• Αν το παιδί έχει δυσκολία να εκτελέσει απλές προφορικές εντολές χωρίς τη βοήθεια κινήσεων των χεριών (π.χ. να του δείξουμε).
• Αν χάνει εύκολα το ενδιαφέρον του στο παιχνίδι και περιορίζεται στην επανάληψη των ίδιων ρουτινών (π.χ. βάζει στη σειρά αυτοκινητάκια χωρίς να τα παίζει).
• Αν δεν ανταποκρίνεται όταν κάποιος το φωνάζει ή το ρωτάει κάτι.
• Αν επαναλαμβάνει τι λένε οι άλλοι αντί να απαντά.
• Αν παρουσιάζει επαναλήψεις ήχων, συλλαβών, λέξεων, παύσεις και διακοπές στη ροή.
  
  (παιδιά 4 έως 5 ετών)

• Αν δεν μπορεί να απαντήσει σε απλές ερωτήσεις με το «τί», «πού» και το «γιατί».
• Αν το παιδί εκφράζεται με περιορισμένο αριθμό λέξεων και έχει δυσκολία να ονομάσει καθημερινά αντικείμενα, ζώα, φαγητά, κ.τ.λ..
• Αν η ομιλία του παιδιού γίνεται δύσκολα κατανοητή από τους γονείς ή συγγενείς, συνομήλικους και την πλειοψηφία των αγνώστων λόγω πολλαπλών λαθών στην άρθρωση.
• Αν το παιδί έχει δυσκολία να καταλάβει τους ενήλικες όταν του μιλάνε και να εκτελέσει προφορικές εντολές με τουλάχιστον 2 μέρη (π.χ. Πήγαινε στην κουζίνα. Φέρε μου ένα κουτάλι.).
• Αν το παιδί κάνει πολλά γραμματικά λάθη (π.χ. παραλείπει άρθρα, δεν σχηματίζει χρόνους ρημάτων, δεν χρησιμοποιεί αντωνυμίες, δεν σχηματίζει πληθυντικούς ουσιαστικών).
• Αν σχηματίζει προτάσεις με μπερδεμένη σειρά των λέξεων και δεν γίνεται εύκολα κατανοητό.
• Αν δεν μπορεί να παρακολουθήσει μία σύντομη ιστορία με 2 ή 3 γραμμές και να απαντήσει σε απλές ερωτήσεις σχετικά με αυτό που άκουσε.
• Αν παρουσιάζει επαναλήψεις ήχων, συλλαβών, λέξεων, παύσεις και διακοπές στη ροή.
   
   (παιδιά ετών 5 +)

• Μιλάει μόνο με προτάσεις 3-4 λέξεων για γεγονότα του παρόντος.
• Δεν μπορεί ποτέ να απαντήσει σε ερωτήσεις για το χθες ή το αύριο.
• Δεν μπορεί ποτέ να απαντήσει σε ερωτήσεις με το «πώς».
• Μιλάει πολύ, αλλά τα σχόλιά του μπορεί να μην είναι σχετικά με το θέμα.
• Έχει δυσκολία να κάτσει και να ακούσει μια ιστορία ή περισσότερες από 4-5 προτάσεις χωρίς να αποσυντονιστεί ή να χάσει το ενδιαφέρον του.
• Δεν μπορεί να δώσει τη σημασία/ ορισμό/ περιγραφή κοινών λέξεων.
• Δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει επίθετα για να προσδιορίσει αντικείμενα.
• Παρουσιάζει πολλαπλά λάθη στην άρθρωση ή σε ήχους στον αυθόρμητο λόγο. Συνομήλικοι, γονείς και δάσκαλοι μπορεί να έχουν δυσκολία να καταλάβουν το παιδί.
• Εμφανίζει απόγνωση ή απογοήτευση όταν προσπαθεί να επικοινωνήσει.
• Παραλείπει λέξεις σε προτάσεις όταν μιλάει.
• Αν παρουσιάζει επαναλήψεις ήχων, συλλαβών, λέξεων, παύσεις και διακοπές στη ροή.