Πώς μπορεί ο γονιός να διαπιστώσει εάν υπάρχει πρόβλημα στο λόγο;

Οι γονείς καλό είναι να βρίσκονται σε εγρήγορση και να παρατηρούν προσεκτικά τα παιδιά τους. Τα πλέον καθοριστικά χρόνια όσον αφορά την ανάπτυξη της ομιλίας και του προφορικού λόγου στο παιδί είναι από 1.5 – 4.5 χρονών. Αντίστοιχα, όσον αφορά τον γραπτό λόγο, οι πιο καθοριστικές ηλικίες είναι οι  πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου.

Τα ανησυχητικά συμπτώματα στο λόγο του παιδιού είναι γλωσσικές συμπεριφορές άρθρωση, λεξιλόγιο, σύνταξη που εμφανίζονται  και παραμένουν και είναι διαφορετικές από τις αναμενόμενες, κάτι που μπορεί  να εντοπίσει ένας γονιός με το να ακούσει το λόγο συνομηλίκων του παιδιού και να εντοπίσει διαφορές. Για τους γονείς που μεγαλώνουν το πρώτο τους παιδί, οι παιδίατροι και οι παιδαγωγοί είναι αυτοί που θα τους βοηθήσουν να εντοπίσουν τυχόν αποκλίσεις ή δυσκολίες στο λόγο και την επικοινωνία του παιδιού ώστε να απευθυνθούν στον Λογοθεραπευτή για αξιολόγηση. Μπορείτε να:

• παρατηρήσετε την αντίδραση του παιδιού σε ήχους,
• παρατηρήσετε αν εκτελεί εντολές,
• παρατηρήσετε αν κατανοεί πλήρως το λόγο,
• παρατηρήσετε αν χρειάζεται να επαναλάβετε πολλές φορές την εντολή,
• παρατηρήσετε αν χρειάζεται να επαναλάβετε πολλές φορές την πρόταση για να γίνετε κατανοητοί,
• παρατηρήσετε αν χρησιμοποιεί το λόγο ή αν εκφράζεται με κινήσεις,
• παρατηρήσετε αν ο λόγος του παιδιού σας διαφέρει από το λόγο των συνομηλίκων του,
• συζητήσετε τις ανησυχίες σας με έναν ειδικό λόγο, για να μην μεταφέρετε το άγχος στο παιδί σας,
• δώσετε σημασία σε συστάσεις τρίτων προσώπων όσον αφορά τη συμπεριφορά ή το λόγο του παιδιού σας.

 

ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ Η ΑΚΟΗ ΣΤΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΟΓΟΥ

Η ακοή είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη της ομιλίας, του λόγου, της επικοινωνίας και της μάθησης. Τα παιδιά με δυσκολίες στην ακουστική επεξεργασία και στην ακουστική διάκριση  παρουσιάζουν συχνά καθυστέρηση λόγου, διαταραχές άρθρωσης, μαθησιακές δυσκολίες, δυσκολίες συμπεριφοράς και διάσπαση προσοχής. Τα παιδιά με σοβαρό έλλειμμα ακοής μπορεί να παρουσιάσουν διαταραχές φώνησης.

Ένα παιδί όσο νωρίτερα παρουσιάζει έλλειμμα ακοής, τόσο πιο σοβαρές είναι οι επιπτώσεις στην ανάπτυξή του. Ομοίως, όσο νωρίτερα εντοπίζεται η δυσκολία στην ακοή και αρχίσει η θεραπευτική παρέμβαση στο παιδί, τόσο λιγότερο σοβαρές θα είναι οι συνέπειες.

Υπάρχουν τρεις βασικοί τρόποι με τους οποίους η απώλεια ακοής επηρεάζει τα παιδιά:

1. Προκαλεί καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας.

2. Προκαλεί δυσκολίες στον μαθησιακό τομέα που οδηγούν σε μειωμένη ακαδημαϊκή επίδοση.

3. Προκαλεί δυσκολίες στην επικοινωνία που συχνά οδηγούν σε κοινωνική απομόνωση και σε κακή αυτο- αντίληψη.

Οι επιπτώσεις του ελλείμματος ακοής λοιπόν, εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες όπως είναι ο βαθμός ελλείμματος, η διαμόρφωσή του, η ηλικία που εμφανίστηκε, η ηλικία που άρχισε η αποκατάστασή του, το νοητικό επίπεδο, η συμπαράσταση της οικογένειας.

Πιο συγκεκριμένα οι επιπτώσεις του ελλείμματος ακοής σε:

Λεξιλόγιο

• Το λεξιλόγιο αναπτύσσεται με πιο αργό ρυθμό σε παιδιά που έχουν απώλεια ακοής.

• Τα παιδιά με έλλειμμα ακοής μαθαίνουν λέξεις με συγκεκριμένη σημασία όπως «γάτα, πηδάω, κόκκινο» πιο εύκολα από τις λέξεις με αφηρημένη έννοια όπως «μετά, πριν, ζηλεύω». Παρουσιάζουν επίσης δυσκολία με λειτουργικές λέξεις όπως είναι τα άρθρα.

• Το χάσμα μεταξύ του λεξιλογίου των παιδιών με φυσιολογική ακοή και του λεξιλογίου των παιδιών με έλλειμμα ακοής δεν μπορεί να καλυφθεί χωρίς θεραπευτική παρέμβαση και εξαρτάται από τον βαθμό απώλειας ακοής.

• Τα παιδιά με απώλεια ακοής αντιμετωπίζουν δυσκολία κατανόησης λέξεων με πολλαπλές σημασίες. Για παράδειγμα, η λέξη σίδερο μπορεί να σημαίνει τη μικρή συσκευή για σιδέρωμα αλλά και ένα είδος μετάλλου.

Δομή προτάσεων

• Τα παιδιά με έλλειμμα ακοής κατανοούν και παράγουν μικρότερες και απλούστερες προτάσεις σε σύγκριση με τα παιδιά με φυσιολογική ακοή.

• Παρουσιάζουν συχνά δυσκολία στην αντίληψη και γραφή σύνθετων προτάσεων, όπως εκείνες που περιέχουν αναφορικές προτάσεις (π.χ. «Ο δάσκαλός που διδάσκει μαθηματικά, ήταν άρρωστος σήμερα.») ή παθητική φωνή ( «Η μπάλα πετάχτηκε από την Μαίρη.» ).

• Τα παιδιά με απώλεια ακοής συχνά δυσκολεύονται να ακούσουν τις καταλήξεις όπως π.χ. το – ς, με αποτέλεσμα να υπάρχουν παρανοήσεις σε γένη (αρσενικό- ουδέτερο), σε πρόσωπα ρημάτων (π.χ. έφυγε- έφυγες), άρα υπάρχει και ασυμφωνία υποκειμένου- ρήματος, σε γενική κτητική ( της Μαρίας- τη Μαρία).

Ομιλία

• Τα παιδιά με έλλειμμα ακοής συχνά δυσκολεύονται να ακούσουν άηχα φωνήματα όπως σ, φ, τ και κ. Τα φωνήματα αυτά λοιπόν δεν περιλαμβάνονται στο φωνημικό τους ευρετήριο, δηλαδή δεν τα εκφέρουν με αποτέλεσμα η ομιλία τους να είναι δυσκατάληπτη.

• Επίσης μπορεί να μην ακούνε τη φωνή τους όταν μιλούν. Πιθανόν η φωνή τους να έχει πολύ χαμηλή ή πολύ υψηλή ένταση.

• Δεν μπορούν να κατανοήσουν τις διαφορές στην άρθρωση φωνημάτων που έχουν παρόμοια τοποθέτηση των οργάνων της άρθρωσης (β-δ, θ-φ) με αποτέλεσμα να έχουν λανθασμένη άρθρωση.

Μαθησιακή εικόνα

• Τα παιδιά με απώλεια ακοής παρουσιάζουν συνήθως δυσκολία στους μαθησιακούς τομείς, κυρίως την ανάγνωση και μαθηματικές έννοιες.

• Το χάσμα στην ακαδημαϊκή επίδοση των παιδιών με φυσιολογική ακοή και των παιδιών με απώλεια ακοής συνήθως διευρύνεται καθώς μεγαλώνουν οι σχολικές τάξεις.

• Η πρόοδος των παιδιών σχετίζεται άμεσα με την συμμετοχή των γονέων και την έγκαιρη και αποτελεσματική θεραπεία.

Κοινωνικές δεξιότητες

• Τα παιδιά με σοβαρό έλλειμμα ακοής συχνά αναφέρουν ότι αισθάνονται απομονωμένα και ότι έχουν λίγους φίλους.

• Αυτά τα κοινωνικά προβλήματα φαίνεται να είναι πιο συχνά σε παιδιά με ήπια ή μέτρια απώλεια ακοής.

 

Τι να κάνετε:

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που διαγιγνώσκονται εγκαίρως με έλλειμμα ακοής και εντάσσονται εγκαίρως σε προγράμματα ειδικών θεραπειών, πιθανόν να αναπτύξουν το λόγο και την ομιλία τους σε ίδιο περίπου επίπεδο με τους συνομηλίκους τους. Εάν λοιπόν ανιχνευτεί στο παιδί σας με έλλειμμα ακοής, οι αποφάσεις των γονέων θα επηρεάσουν άμεσα την γλωσσική και γνωστική ανάπτυξη του παιδιού. Ένας εξειδικευμένος ΩΡΛ- ακοολόγος είναι ο πρώτος ειδικός στον οποίο θα ήταν καλό να απευθυνθείτε, ώστε να προσδιοριστεί ο βαθμός του ελλείμματος ακοής και στη συνέχεια εκείνος θα σας παραπέμψει αν χρειαστεί σε άλλους ειδικούς.

 

 

ΠΗΓΗ: i kid