ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN

Το σύνδρομο Down είναι η πιο συνηθισμένη χρωμοσωμική διαταραχή στους ανθρώπους. Πήρε το όνομά του από τον Αγγλο John Langdon Down, που πρώτος το περιέγραψε το 1866. Αφορά μια γενετική κατάσταση, που προκύπτει από την εμφάνιση ενός επιπλέον χρωμοσώματος στο 21ο ζευγάρι, για τον λόγο αυτό ονομάζεται Τρισωμία 21.

Το σύνδρομο Down μπορεί να επηρεάσει πολλαπλά συστήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως όλοι όσοι το έχουν θα παρουσιάσουν όλες τις εκδηλώσεις. Τα παιδιά που γεννιούνται με σύνδρομο Down δεν «πάσχουν» από το σύνδρομο, αφού δεν είναι πάθηση ούτε ασθένεια, αλλά μια γενετική κατάσταση που εμφανίζεται ανεξαρτήτως φυλής, καταγωγής ή εθνότητας.

Χαρακτηριστικά παιδιών με σύνδρομο Down:

• υποτονία, 
• μικροκεφαλία, 
• μικρά αυτιά και μύτη, 
• μεγαλύτερη γλώσσα,
• αδυναμία στον έλεγχο της γλώσσας, 
• χαρακτηριστική εικόνα ματιών, 
• μια επιπλέον δερματική πτυχή στον αυχένα, 
• κοντά και πλατιά χέρια, 
• κοντά δάκτυλα.

Τα παιδιά με σύνδρομο Down:

•  έχουν βραδύτερη ανάπτυξη από τα τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά,  
• έχουν χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης από τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης, αλλά η διακύμανση μπορεί να είναι μεγάλη, 
• δεν ξεκινούν από μόνα τους τη διαδικασία της μάθησης,
•  χρειάζονται απλές μεμονωμένες οδηγίες, ιδιαίτερα στο αρχικό στάδιο, που επιτρέπουν στο παιδί να ολοκληρώνει μια πράξη πριν προχωρήσει στην επόμενη

Οι διαταραχές στην ψυχοκοινωνική εξέλιξη περιλαμβάνουν:

•  επηρεασμό της βραχυχρόνιας μνήμης, 
• της ικανότητας σκέψης,  
• της ομιλίας και της κινητικότητας.  
• όλα τα στάδια ανάπτυξης των παιδιών με σύνδρομο Down διαρκούν περισσότερο οπότε, για τις ενοχλητικές συμπεριφορές χρειάζεται μεγαλύτερο διάστημα για να εξαλειφθούν

Η κινητική και η λεκτική υστέρηση γίνονται εμφανείς σε πρώιμη ηλικία και συνήθως τα άτομα με σύνδρομο Down χρειάζονται λογοθεραπεία για να βελτιωθεί η εκφραστική τους δυνατότητα. Δεδομένου ότι τα άτομα με σύνδρομο Down έχουν ευρύ φάσμα δυνατοτήτων και η ικανότητα μάθησης σ' αυτά δεν σταματά ποτέ, η επιτυχία στο σχολείο και μετέπειτα στην εργασία δεν είναι σε καμία περίπτωση μάταιος αγώνας. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν άτομα με σύνδρομο Down που είναι σε θέση να εργάζονται, να συμμετέχουν στην κοινωνική ομάδα και να πετυχαίνουν σε τομείς όπως ο αθλητισμός, η τέχνη κ.ά.

Τα παιδιά με Σύνδρομο Down σήμερα

Τα παιδιά με σύνδρομο Down στη δεκαετία που διανύουμε είναι πολύ διαφορετικά από ό,τι πριν 10 ή 15 χρόνια. Είναι μέλη της οικογένειας τους και της κοινωνίας που ζουν. Θα ενταχθούν σε μια ομάδα, αν τα ενθαρρύνουμε. Θ' αναζητήσουν τη γνώση αν τους δοθεί η ευκαιρία και θα εξελιχθούν σ' ένα ενεργό μέλος της κοινωνίας. Οφείλουμε να βοηθήσουμε κάθε παιδί να αναπτύξει το πλήρες δυναμικό του.

ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΩ ΒΟΗΘΕΙΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ;

Αν και το κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης, δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε στο ότι είναι ακόμη μικρό και  θα μιλήσει  αργότερα ή αν εσείς ,οι γονείς, αργήσατε να μιλήσετε. Αν υποψιάζεστε κάποια διαταραχή στην επικοινωνία και το λόγο του παιδιού, θα ήταν χρήσιμο να πάρετε μία λογοθεραπευτική αξιολόγηση για τυχόν διαταραχές.
Αναζητήστε βοήθεια αν στην ηλικία......

18 μηνών

• Το μωρό σας δεν αντιδρά στους ήχους
• Δεν έχει βλεμματική επαφή
• Σταματήσει να μιλάει ή η ομιλία του παραμένει στάσιμη ή χειροτερεύει
• Λέει μόνο φωνήεντα και καθόλου σύμφωνα
• Χρησιμοποιεί 2-3 λέξεις δυσκατάληπτες ή χρησιμοποιεί, σε ότι θέλει να πει, τις ίδιες λέξεις

2 ετών

•   Το λεξιλόγιό του είναι περιορισμένο 8-10 λέξεις
• Δεν συνδυάζει λέξεις να κάνει προτάσεις 
• Η ομιλία του παραμένει δυσκατάληπτη 
• Χρησιμοποιεί λίγα ή καθόλου ρήματα
• Δεν χρησιμοποιεί πληθυντικό αριθμό
• Δεν εκτελεί απλές εντολές (π.χ. πάρε τη μπάλα)
• Δεν κατανοεί άρνηση ή ερώτηση

3 ετών

• Η ομιλία του εξακολουθεί να είναι δυσκατάληπτη, με το λεξιλόγιό του περιορισμένο σε ρήματα και ουσιαστικά 
• Δυσκολεύεται να αρχίσει μία πρόταση
• Επαναλαμβάνει λέξεις ή συλλαβές
• Χρησιμοποιεί μικρές και όχι σωστά δομημένες προτάσεις
• Δεν μπορεί να διηγηθεί απλά και πρόσφατα γεγονότα

 4 ετών

• Οι προτάσεις του είναι μικρές και όχι σωστά οργανωμένες (π.χ. όχι φάω αντί δεν θέλω να φάω)
• Η ομιλία του δεν είναι πάντα κατανοητή, αφαιρεί συλλαβές από λέξεις, δεν λέει απλά συμπλέγματα συμφώνων
• Δυσκολεύεται να εκφέρει όλα τα σύμφωνα
• Κάνει συντακτικά λάθη, μπερδεύει γνωστές και εύκολες λέξεις.

5 ετών

• Το λεξιλόγιό του περιορισμένο και οι προτάσεις του μικρές
• Δεν μπορεί να διηγηθεί γεγονότα 
• ΄Εχει λανθασμένη εκφορά φωνημάτων

Σε όποια ηλικία και αν είναι το παιδί καλό είναι να απευθυνθείτε σε ειδικό αν:

• •Το παιδί μιλάει με τη μύτη 
•  Δυσκολεύεται να αρχίσει μια φράση ή επαναλαμβάνει συλλαβές ή λέξεις 
•  Ξαφνικά και απότομα σταματήσει να μιλάει ή η ομιλία και ο λόγος του αντί να βελτιώνονται, χειροτερεύουν
•  Όταν ένα τρίτο πρόσωπο δεν μπορεί να κατανοήσει τι λέει το παιδί μας 
• Δεν κατανοεί πάντα αυτό που του λέτε ή δεν εκτελεί εντολές
• Το λεξιλόγιό του δεν είναι αντίστοιχο των παιδιών της ηλικίας του
• Δυσκολεύεται να μάθει πράγματα καθημερινής ζωής
•  Δεν έχει καλή μνήμη
• Έχει δυσκολίες στην ανάγνωση, την κατανόηση και τη γραφή

Ο ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ

Ο τραυλισμός στους ενήλικες ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη, ευφυΐα, επάγγελμα ή ηλικία, εμφανίζεται με συχνότητα 1% του συνολικού πληθυσμού, σε πρόσωπα και των δύο φύλων, σε αναλογία ανδρών – γυναικών 4 προς 1.Ο ενήλικας που τραυλίζει έχει επιπλέον να αντιμετωπίσει ψυχολογικές και συναισθηματικές καταστάσεις ο οποίος με εμπειρία τραυλισμού τόσων ετών, έχει σίγουρα βιώσει πολλαπλές ματαιώσεις στην επικοινωνία του με τους άλλους. Έχει, κατά συνέπεια, αναπτύξει συναισθήματα και στάσεις αρνητικές γύρω από την λεκτική επικοινωνία. Φοβάται, αισθάνεται ντροπή, θυμό ή ενοχές όταν μιλά. Αποφεύγει κοινωνικές συναλλαγές που θεωρεί ‘επικίνδυνες’ ή ήχους και λέξεις που θεωρεί ‘δύσκολες’ στην άρθρωση. Νιώθει φόβο που τον κάνει να προσφεύγει σε διάφορα ‘κόλπα’ ή επιπόλαιες τεχνικές όπως, για παράδειγμα, το να βάζει το ‘εεε’ μπροστά από την λέξη, να αντικαθιστά ‘δύσκολες’ λέξεις από άλλες, συνώνυμες, όταν μιλά και να προσπαθεί να αποφύγει την έκθεση του προβλήματος, να κρυφτεί καλύπτοντας το στόμα με το χέρι ή αποφεύγοντας οπτική επαφή.

Πώς να αντιμετωπίσω τον ενήλικα που τραυλίζει

•   μην τους λέτε να βιαστούν 
•   μην αποτελειώνετε τις λέξεις τους
•   μην κοροϊδεύετε 
•  μην τους αγχώνεται
•  να μην δείχνεται ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα στην ομιλία τους

Πώς θεραπεύεται ο τραυλισμός

Ο τραυλισμός δεν μπορεί να θεραπευτεί εντελώς αλλά μέσω λογοθεραπείας. Τα συμπτώματα μπορούν ελαττωθούν κατά πολύ έτσι ώστε η ομιλία να είναι πολύ πιο άνετη. Η λογοθεραπεία είναι ειδική μέθοδος που περιλαμβάνει ασκήσεις λεκτικές και άλλες για να μπορεί το άτομο να ελέγχει καλύτερα τους μυς του και να μιλά πιο ελεύθερα.

Παρότι δεν υπάρχει θεραπεία με την έννοια της ίασης, το πρόσωπο που τραυλίζει μπορεί να τροποποιήσει τον τραυλισμό του σε έναν ελεγχόμενο, εύκολο και αποδεκτό τρόπο ομιλίας και να ελέγχει τα συναισθήματά του σχετικά με αυτόν. Τα αποτελέσματα, μεταξύ άλλων είναι: εξαιρετικά σημαντική αύξηση της ευφράδειας, μείωση της συχνότητας και έντασης των στιγμών του τραυλισμού, ευκολότερη επικοινωνία, θετική αλλαγή στον τρόπο της επικοινωνίας και στο ρόλο που το πρόσωπο που τραυλίζει έχει στην επικοινωνία, ευκολότερη συναναστροφή με τους άλλους ανθρώπους.

Ο τραυλισμός επανεμφανίζεται μετά την θεραπεία; Ναι. Ο τραυλισμός ενδέχεται να επανεμφανιστεί μετά την θεραπεία, συνήθως όμως σε πολύ μικρότερη ένταση και συχνότητα και με άλλα ηπιότερα χαρακτηριστικά. Συνήθως θεραπεία συντήρησης ή ολιγόχρονη επαναληπτική θεραπεία βοηθά στη διατήρηση της καλής ομιλίας.

Υπάρχουν διαφορετικά είδη θεραπείας;

Ο τραυλισμός κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικός. Υπάρχουν διαφορετικές

θεραπευτικές προσεγγίσεις που ταιριάζουν σε διαφορετικά πρόσωπα. Ο

θεραπευτής είναι αυτός που αξιολογεί το κάθε περιστατικό και σχεδιάζει το

κατάλληλο πρόγραμμα αποκατάστασης.

ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ

Ο τραυλισμός δεν επηρεάζει καθόλου την διανοητική υγεία του ατόμου! Ένα άτομο που τραυλίζει μπορεί να είναι εξίσου έξυπνο όπως και κάθε άλλος που δεν τραυλίζει.

Ο τραυλισμός που αντιμετωπίζεται μόλις εμφανιστεί,  θεραπεύεται πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά.

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ

Για τον τραυλισμό σίγουρα θα έχετε ξανακούσει, ή ίσως να γνωρίσατε μάλιστα κάποιον που τραυλίζει. Μάθετε όμως τώρα λίγες περισσότερες λεπτομέρειες για το τι ακριβώς εστί τραυλισμός και γιατί εμφανίζεται.

Τραυλισμός είναι η διαταραχή του προφορικού λόγου που αφορά στο ρυθμό, στη μελωδία και στην ταχύτητα της ομιλίας. Συνοδεύεται από συσπάσεις των μυών του προσώπου ή από κινήσεις των χεριών. Συνήθως ξεκινά στην προσχολική ηλικία, αλλά μπορεί περιστασιακά να εμφανιστεί για πρώτη φορά στη σχολική ηλικία και πιο σπάνια σε έναν ενήλικα.

Μπορεί να εμφανιστεί 

•   στην  αρχή της πρότασης με την επανάληψη της πρώτης συλλαβής (π.χ. θε θε θελω να φάω παγωτό)
• επανάληψη πρώτου φωνήματος της λέξης (εεελα να παίξουμε)
• συνύπαρξη και των δύο (θε θε θέλω εεεένα ποτήρι νερό)
•  μπλοκαρίσματα (κ…..αλημέρα) 
•  κομπιάσματα στη μέση της ομιλίας (πήγα εεε στη συναυλία εεε χθες)
• συσπάσεις προσώπου ή άκρων

Πώς προκαλείται;

Υπάρχουν διαφορετικές αιτίες για διαφορετικούς ανθρώπους που μπορεί να προκληθεί ο τραυλισμός.

•    βίωση άγχους σε βασικά και κρίσιμα στάδια ανάπτυξης
•  βιολογικοί παράγοντες
•  οικογενειακό ιστορικό
•  λανθασμένη εκμάθηση
•  κληρονομικότητα

Στα παιδιά ο τραυλισμός εμφανίζεται γύρω στα δύο έτη και συνήθως είναι αναπτυξιακό φαινόμενο που φεύγει μόνο του. Μέχρι την ηλικία των 3-3,5 είναι φυσιολογικό γιατί ανθίζει το λεξιλόγιό του. Όμως σε κάποιες περιπτώσεις, πρέπει να προσέξουμε γιατί ένα παιδί τραυλίζει.

Το παιδί που τραυλίζει το κάνει για πολλούς λόγους. Από τη μια είναι ένας τρόπος να τραβήξουν την προσοχή, ειδικά όταν αισθάνονται ότι η θέση τους στο σπίτι απειλείται (π.χ. από το καινούριο αδερφάκι). Μια μετακόμιση, ένα διαζύγιο ή ένας θάνατος αποτελούν πηγή άγχους για τα παιδιά. Όμως το άγχος από μόνο του δεν προκαλεί τραυλισμό, (αλλιώς θα έπρεπε όλοι να τραυλίζουμε) εκτός κι αν συνυπάρχει με άλλους παράγοντες. Ακόμη, μπορεί να βιάζεται να πει κάτι ή να θέλει να προλάβει να μιλήσει πριν μιλήσει κάποιος άλλος.

Παρ' όλα αυτά, ο τραυλισμός μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα άγχους και ένας τρόπος αντίδρασης σε αυτό. Και στις δύο περιπτώσεις πρέπει να βρεθεί και να αντιμετωπιστεί η πηγή του άγχους. Κι ενώ το άγχος δεν προκαλεί τραυλισμό, ο τραυλισμός μπορεί να προκαλέσει άγχος ή να κάνει το ήδη υπάρχον χειρότερο αφού δημιουργεί προβλήματα στην επικοινωνία

Τι πρέπει να κάνω όταν ακούσω ένα παιδί να τραυλίζει;

•    το παιδί μπορεί να μην καταλαβαίνει ότι μιλάει με κάποια δυσκολία. 
•    μην δίνετε προσοχή στον τρόπο που μιλάει
•  να μην λέτε 'Σταμάτησε και άρχισε πάλι', 'Σκέψου πριν μιλήσεις', 'Μίλα πιο αργά'
•  να μην το πιέζετε και να είστε ευγενικοί
•  ακούστε προσεκτικά και υπομονετικά τι λέει το παιδί σας και μην εστιάζετε την προσοχή σας στο πώς το λέει. 
•   μην κοροϊδεύετε το παιδί αντιθέτως:

Θα πρέπει να ζητήσετε μια επιστημονική εκτίμηση αμέσως μόλις αρχίσετε να ανησυχείτε. Τα περισσότερα παιδιά ξεπερνούν την έλλειψη ροής στην ομιλία τους από μόνα τους, ενώ άλλα δεν μπορούν. Το πρόβλημα του τραυλισμού μπορεί να εμποδιστεί από το να αναπτυχθεί, εάν δοθεί κατάλληλη βοήθεια σε μικρή ηλικία.

Μπορεί ο τραυλισμός να 'θεραπευτεί'; Ενώ ορισμένα άτομα κατορθώνουν να μιλήσουν χωρίς καμία δυσκολία μετά από κάποια θεραπεία, είναι καλύτερο να αποφεύγουμε να σκεφτόμαστε μια 'πλήρη εξάλειψη' του τραυλισμού. Ο τραυλισμός δεν είναι αρρώστια. Ο στόχος θα πρέπει να είναι μια πρόοδος προς την καλυτέρευση της ευφράδειας λόγου και μια αίσθηση επιτυχίας στην επικοινωνία.